Çëàòíè ñòðàíèöè íà âîåííàòà èñòîðèÿ

[Odzava]

III ãðóïà " Áåðãåí"
Òóê íåìöèòå íå óñïÿâàò äà çàáëóäÿò áðåãîâèòå àðòèëåðèñòè è áàòàðåèòå îòêðèâàò îãúí. Îò òåõíèÿ îãúí òåæêî ïîñòðàäâà ó÷åáíèÿ àðòèëåðèéñêè êîðàá "Áðåìçå". Íå ñëåä äúëãî òîé ïîòúâà. Ïîâðåäà ïîëó÷àâà è ëåêèÿ êðàéöåð "Êüîíèãñáåðã". Çà ïîäàâÿíå íà áàòàðåèòå å ïîèñêàíà ïîìîù îò Êîìàíäâàíåòî íà ÂÂÑ. Íå ñëåä äúëãî ïðèñòèãàò ïèêèðàùè áîìáàðäèðîâà÷è è çàñòàâÿò áðåãîâèòå áàòàðåè äà çàìëúêíàò.  ïðèñòàíèùåòî íà Áåðãåí å ïîòîïåí íîðâåæêè åñìèíåö. Ñëåä òîâà íåìñêèòå êîðàáè ñòîâàðâàò äåñàíòà ñè. Ñúùèÿ äåí íåìñêèòå ñàìîëåòè îòêðèâàò ìàíåâðèðàùèÿò â áëèçîñò äî Áåðãåí Ôëîò íà ìåòðîïîëèÿòà è ãî àòàêóâàò. Ïîòîïåí å åñêàäðåíèÿò ìèíîíîñåö "Ãóðêà", à ëèíêîðà "Ðîäíè" å ïîâðåäåí. Âå÷åðòà ïîâå÷åòî íåìñêè êîðàáè íàïóñêàò ðàéîíà íà Áåðãåí è ñå îòïðàâÿò êúì Ãåðìàíèÿ. "Êüîíèãñáåðã" îñòàâà, çà äà ïîïðàâè ïîâðåäèòå, ïðè÷èíåíè ìó îò íîðâåæêèòå ñíàðÿäè. Íà ñóòðèíòà íà 10.04 òîé å àòàêóâàí îò áðèòàíñêè ïèêèðàùè áîìáàðäèðîâà÷è îò 800 è 803-òà åñêàäðèëè îò ñúñòàâà íà Êðàëñêèÿ ôëîò. Ñëåä êàòî ïîëó÷àâà íÿêîëêî ïðåêè ïîïàäåíèÿ êîðàáúò ïîòúâà. Ñúùèÿò äåí íà þã îò Áåðãåí, ïðåä Óòñèðà, áðèòàíñêàòà ïîäâîäíèöà "Òèñòúë" íå óñïÿâà äà àòàêóâà íåìñêàòà U-4 è ñêîðî ñëåä òîâà å ïîòîïåíà îò íåÿ.

IV ãðóïà "Êðèñòèàíñàíä"
Áðåãîâèòå áàòàðåè òóê ñúùî îêàçâàò óïîðèòà ñúïðîòèâà è íà äâà ïúòè ïðèíóæäàâàò ãðóïàòà íà÷åëî ñ ëåêèÿ êðàéöåð "Êàðëñðóå" äà ñå îòòåãëè. Ñëåä êàòî ôîðòîâåòå ñà íåóòðàëèçèðàíè îò ïèêèðàùèòå áîìáàðäèðîâà÷è, ãðàäúò å çàâëàäÿí ñëåäîáåäà íà 09.04.1940 ã. Ñúùàòà âå÷åð "Êàðëñðóå" íàïóñêà Êðèñòèàíñàíä, íî å òîðïèëèðàí îò àíãëèéñêàòà ïîäâîäíèöà "Òðóàíò". Ïîâðåäèòå ñà çíà÷èòåëíè è íåìöèòå ïîòàïÿò êðàéöåðà. Ñàìàòà ïîäâîäíèöà å ïîòîïåíà íà 10.04.

[Odzava]

V ãðóïà "Îñëî"
Íà âõîäà íà Îñëî-ôèîðä íåìñêèòå êîðàáè ñà ñïðåíè îò íîðâåæêè âúîðúæåí êèòîëîâåí êîðàá. Òîé îáà÷å íå ñå îêàçâà ïðåãðàäà çà ãðóïàòà è ñêîðî å îáåçâðåäåí. Ñåãà íà áîéíàòà ãðóïà ïðåäñòîè äà ïðåìèíå 100 êì ïî ôèîðäà è äà ôîðñèðà äâà óêðåïåíè ðàéîíà, à ñúùî äà çàâçåìå ãëàâíàòà áàçà íà íîðâåæêèÿ ôëîò - Õîðòåí. Ïúðâèÿ óêðåïåí ðàéîí å ðàçïîëîæåí íà îñòðîâèòå Áîëåðíå è Ðàíîé, îõðàíÿâàùè âõîäà íà ôèîðäà è ïîäõîäèòå êúì Õîðòåí. Êîãàòî "Áëþõåð" ñå íàìèðà íà òðàâåðçà íà îñòðîâèòå òîé å îñâåòåí îòêúì äâàòà áîðäà. Ðàçäàâà ñå ïðåäóïðåäèòåëåí èçñòðåë. Ñúåäèíåíèåòî îáà÷å ïîääúðæà âèñîêà çà ñòåñíåíèÿ ôàðâàòåð ñêîðîñò îò 15 âúçåëà è ïðåäè íîðâåæöèòå äà ñå ðåøàò äà îòêðèÿò îãúí íà ïîðàæåíèå, êîðàáèòå ìèíàâàò òåñíèÿ ó÷àñòúê íà îáñòðåë íà áàòàðåÿòà. Åäèíñòâåíîòî, êîåòî ìîãàò äà íàïðàâÿò íîðâåæöèòå å äà çàãàñÿò ñâåòëèíèòå íà ôàðâàòåðà.  00.45 ÷àñà íà 09.04 "Áëþõåð" äàâà ñèãíàë çà ñïèðàíå. ×àñò îò âîéñêèòå íà"Áëþõåð" è "Åìäåí" ñà íàòîâàðåíè íà 6 ïàòðóëíè êàòåðà è ïîä çàùèòàòà íà "Àëáàòðîñ" è "Êîíäîð" ñå îòïðàâÿò êúì áàçàòà Õîðòåí. Òàì íå ñà çàáåëÿçàíè ãîëåìè êîðàáè è ñúïðîòèâà íå ñå î÷àêâà. Êîãàòî îáà÷å "Àëáàòðîñ" íàâëèçà â òåñíèÿ ïðîõîä êúì áàçàòà òîé å îáñòðåëÿí îò ìèííèÿ çàãðàäèòåë "Îëàô Òðèãâàñîí". Íåìñêèÿ êîðàá èçëèçà îò çàëèâà ïîâðåäåí è äâàìàòà ñ "Êîíäîð" âñòúïâàò â àðòèëåðèéñêè äâóáîé. Íîðâåæêèòå ñíàðÿäè ñà ïî-òåæêè îò íåìñêèòå 127 ìì è ñêîðî "Àëáàòðîñ" ïîòúâà. Ãðóïàòà çà çàâëàäÿâàíå íà Õîðòåí ñå âðúùà îáðàòíî. Äîêàòî ñå âîäè áîÿò ïðåä Õîðòåí ãëàâíèòå ñèëè äîñòèãàò âòîðèÿ óêðåïåí ðàéîí â òåñíèíàòà Äðüîáàê. Òîé å ðàçïîëîæåí íà î-âèòå Ñåâåðåí è Þæåí Êàõîëì ( 6 àðòèëåðèéñêè áàòàðåè ñ 3 280 ìì è 9 57 ìì îðúäèÿ, à ñúùî è åäíà òîðïåäíà áàòàðåÿ ñ 3 íàïðàâëÿâàùè ðåëñè ) è 3 àðòèëåðèéñêè áàòàðåè ( 3 150 ìì, 2 57 ìì è 2 40 ìì ) íà áðåãà.  05.00 îòêðèâàò îãúí 280 îðúäèÿ îò áàòàðåÿòà "Îñêàðáîðã". Äâà îò ñíàðÿäèòå ïîðàçÿâàò êðàéöåðà. Åäèíèÿò ïîïàäà â ðàéîíà íà ïóíêòà çà óïðàâëåíèå íà çåíèòíàòà àðòèëåðèÿ, à âòîðèÿ â õàíãàðà íà ëåâèÿ áîðä. Êðàéöåðúò èçëèçà îò ñåêòîðà íà îáñòðåë è íîâè çàëïîâå íå ïîñëåäâàò. Òîãàâà îáà÷å â áîÿ ñå íàìåñâà 150 ìì áàòàðåÿ â Äðüîáàê. Òÿ îáñòðåëâà "Áëþõåð" 5-7 ìèíóòè è ïîñòèãà äåñåòèíà ïîïàäåíèÿ â êîðàáà. Åäèí îò ïúðâèòå ñíàðÿäè ïîðàçÿâà ðóëåâîòî óïðàâëåíèå è çàêëèíâà ðóëÿ â ïîëîæåíèå "ëÿâî íà áîðä". Åêèïàæà îáà÷å áúðçî ñå ñïðàâÿ ñ ïîâðåäàòà è ïóñêà â äåéñòâèå àâàðèéíîòî óïðàâëåíèå. Êîðàáúò âñå îùå ñå äâèæè ñúñ ñêîðîñò îò 15 âúçåëà è ñêîðî èçëèçà îò îáñòðåëà íà áðåãîâèòå áàòàðåè. Íà êîðàáúò áóøóâà ïîæàð, óíèùîæåíà å ÷àñò îò ñïîìàãàòåëíàòà àðòèëåðèÿ è êúðìîâèÿ ÊÄÏ. Âúïðåêè, ÷å öåëè íà áðåãà íå ñå âèæäàò , 105 ìì îðúäèÿ è çåíèòíèòå àâòîìàòè îòêðèâàò îãúí îùå ñëåä ïúðâîòî ïîïàäåíèå.  05.20 êîðàáúò ñå ðàçòúðñâà îò óäàð. Êîìàíäèðúò ïðåäïîëàãà, ÷å ñà ïîïàäíàëè íà ìèíè, çà êîèòî å ñúîáùèëî ðàçóçíàâàíåòî, íî àâàðèéíèòå ãðóïè äîêëàäâàò çà òîðïåäíè ïîïàäåíèÿ â ëåâèÿ áîðä. Êîðàáúò âå÷å å çàä îòáðàíèòåëíèòå ëèíèè, íî â íåãî áóøóâàò ïîæàðè, êðåíúò äîñòèãà 10 ãðàäóñà, à ñëåä äåòîíàöèÿòà íà áîåïðèïàñèòå â òîðïåäíàòà ðàáîòèëíèöà îáøèâêàòà íà ëåâèÿ áîðä å ðàçðóøåíà. Ïðåç òîðïåäíèòå ïðîáîéíè íàõëóâà âîäà, à îêîëî 06.00 ñäåòîíèðâàò 105 ìì ñíàðÿäè â ïîãðåáà ìåæäó êîòåëíè 1 è 2 è òóðáèíèòå ñïèðàò. Êðåíúò ñå óâåëè÷àâà è ñòàâà ÿñíî ÷å êîðàáúò å îáðå÷åí. Îêîëî 07.30 "Áëþõåð" ñå ïðåîáðúùà è áàâíî ïîòúâà ñ íîñà íàïðåä. Ïîëîâèí ÷àñ ïðåäè òîâà å çàïî÷íàëà åâàêóàöèÿòà íà åêèïàæà è äåñàíòíèòå ÷àñòè. Òî÷íîòî ÷èñëî íà æåðòâèòå íå å èçÿñíåíî, íî ñå ñïàñÿâàò ãîëÿìà ÷àñò îò îôèöåðèòå íà êîðàáà âêëþ÷èòåëíî êîìàíäèðà ìó, è ïî÷òè âñè÷êè îôèöåðè îò äåñàíòà è êîìàíäâàíåòî íà âîéñêèòå â þæíà Íîðâåãèÿ.
Ñëåä êàòî áàòàðåÿòà "Îñêàðáîðã" îòêðèâà îãúí ïî "Áëþõåð" "Ëþòöîâ" è "Åìäåí" çàâèâàò íàçàä è ñå îòòåãëÿò. Áàòàðåèòå ñà ïîäàâåíè îò âúçäóõà è ïðåâçåòè ñ âúçäóøåí äåñàíò. Ìàëêèòå êîðàáè çàåìàò êëþ÷îâè ïîçèöèè â Îñëî-ôèîðä. Åêèïàæèòå íà äâà òðàëùèêà è óäàðíè àðìåéñêè îòðÿäè àòàêóâàò îòêúì ñóøàòà ìîðñêàòà áàçà Õîðòåí è ÿ ïðèíóæäàâàò äà êàïèòóëèðà.
Íà 10.04 å õâúðëåí äåñàíò íàä Îñëî è ñêîðî ñëåä òîâà ïðèñòàíèùåòî å ãîòîâî äà ïðèåìà òîâàðè. Òàì ïðèñòèãàò"Ëþòöîâ" è "Åìäåí", êîèòî ñòîâàðâàò òðàíñïîðòèðàíèòå âîéñêè. Òåæêèÿ êðàéöåð ïîåìà îáðàòíî êúì Êèë, à "Åìäåí" îñòàâà, çà äà áúäå èçïîëçâàí êàòî êîìàíäåí ïóíêò íà âîéñêèòå â þæíà Íîðâåãèÿ. Âå÷åðòà íà 10.04 â Ñêàãåðàê å òîðïèëèðàí"Ëþòöîâ". Ïîâðåäèòå íå ñà ãîëåìè è òîé áëàãîïîëó÷íî ïðèñòèãà â Êèë.

[Odzava]

VI ãðóïà "Åãåðñóíä"
Êîðàáèòå íà ãðóïàòà íå ñðåùàò ñúïðîòèâà è, ñëåä êàòî ñòîâàðâàò âîéñêèòå íà áîðäà ñè ñå çàâðúùàò áëàãîïîëó÷íî â Ãåðìàíèÿ. Òå íå ñà îòêðèòè è àòàêóâàíè îò àíãëè÷àíèòå.

VII ãðóïà - "Êîðñåð - Íþáîðã", VIII ãðóïà "Êîïåíõàãåí", IÕ ãðóïà "Ìèäåëôàðò", Õ è ÕI ãðóïà " Åñáèåã è Òþáîãåí"
Îïåðàöèÿòà ñðåùó Äàíèÿ ïðîòè÷à áåç äà ñå ñòèãíå äî ñáëúñúê ìåæäó âúîðúæåíèòå ñèëè íà ñòðàíàòà è Âåðìàõòà. Ïîëîâèí ÷àñ ñëåä íà÷àëîòî íà îáñòðåëà íà Êîïåíõàãåí îò êîðàáèòå íà îñìà ãðóïà äàòñêîòî ïðàâèòåëñòâî êàïèòóëèðà. Çà ñúïðîòèâà íà íàõëóâàíåòî íàñòîÿâà åäèíñòâåíî êîìàíäâàùèÿò àðìèÿòà ãåíåðàë Ïðèîð. Òîé îáà÷å áúðçî å ðàçóáåäåí îò âúíøíèÿ ìèíèñòúð è ìèíèñòúð-ïðåäñåäàòåëÿ. Ñëåä óñïåøíîòî çàâúðøâàíå íà îïåðàöèÿòà êîðàáèòå íà ãðóïèòå áåç äà ïîíåñàò çàãóáè ñå çàâðúùàò â Ãåðìàíèÿ.
Ñ òîâà ïðèêëþ÷âà îïåðàöèÿ "Ó÷åíèå íà Âåçåð". Ñàìî çà äâà äíè Ãåðìàíèÿ ïîñòàâÿ ïîä ñâîé êîíòðîë öÿëîòî Àòëàíòè÷åñêî êðàéáðåæèå íà Íîðâåãèÿ.